بررسی و تحلیل درون گرایی و برون گرایی معرفت شناختی از دیدگاه ابن سینا
نویسندگان
چکیده
هدف: در معرفت شناسی معاصربرای توجیه باورها در حوزه های مختلف معرفتی، دو رویکرد درون گرایی و برون گرایی مطرح است. در درون گرایی، موجّه و مستدل کردن باورها توسط عوامل معرفتی درون دستگاه ادراک انسان صورت می گیرد و برای این کار به هیچ عاملی بیرون از این دستگاه تمسک نمی شود. اما در برون گرایی، علاوه بر عوامل درون دستگاه ادراک، به یک سلسله عوامل بیرون از دستگاه معرفت نیز تمسّک می شود. هدف این مقاله، بررسی مسئلۀ توجیه معرفتی در معرفت شناسیابن سینابوده است. تا روشن شود در توجیه معرفتی، درون گرایانه یا برون گرایانه عمل می کند یا امر به گونه ای دیگر است؟ روش: روش تحلیل در این نوشتار، توصیفی- تحلیلی عقلی است و از روشهای دیگری مثل روش نقلی، تجربی و ... استفاده نمی شود.یافته ها: ابن سینا در تعریف صدق، نظریۀ مطابقت را می پذیرد و در مبحث ملاک صدق، نظریۀ مبناگرایی را به عنوان روش توجیه به کار می گیرد. این فیلسوف در جریان توجیه مبناگرایانه، عقل را حاکم بر دیگر قوای ادراکی مثل وهم و حواس می داند. در این جریان، اولیات زیربنای تمام ساختمان معرفت بشری است و در صورت فقدان آنها، این سازه هیچ توجیهی ندارد. جریان توجیه در یک سیر قهقهرایی به این قضایا ختم می شود و همۀ باورها در تمام حوزه ها توسط همین قضایای بدیهی موجّه می شوند. نتیجه گیری: ابن سینا در فرایند توجیه، درون گرایانه عمل می کند و البته این فیلسوف به یک عامل بیرونی به نام عقل فعال نیز توجه دارد. البته عقل فعال اگر بر عقل انسان افاضه ای کند، همان افاضات به عواملی درونی تبدیل می شوند و نقش توجیه را در دستگاه معرفت بازی می کنند. ابن سینا به ترکیبی از درون گرایی و برون گرایی با غلبۀ رویکرد درون گرایانه قائل است
منابع مشابه
نگاهی به مسئله درون گرایی و برون گرایی در معرفت شناسی معاصر
منازعه بر سر ماهیت معرفت و تعیین شرایط لازم و کافی حالات مثبت معرفتی فاعل شناسا به دو گونه نظریه‌پردازی درون‌گرایانه و برون‌گرایانه انجامیده است. نظریه‌پردازان درون‌گرا بر درونی‌بودن شرایط لازم و نظریه‌پردازان برون‌گرا بر بیرونی‌بودن آن پای می‌فشارند.ابهام در مفهوم درونی وبیرونی و چگونگی ارزیابی اهمیت و جایگاه مؤلفه‌های درونی و بیرونی تحلیل معرفت قلب تپنده بحث درون‌گرایی و برون‌گرایی در دو دهه ...
متن کاملواقع گرایی معرفت شناختی غیر مستقیم از دیدگاه ملاصدرا
در معرفت‌شناسی معاصر، در باب ماهیت ادراک حسی و واقع‌نمایی آن، نظریات متعددی مطرح شده است. از آن میان، «واقع‌گرایی معرفت‌شناختی» بر این عقیده است که معرفت نسبت به جهان خارج ممکن بوده، عالم خارج مستقل از معرفت بشری وجود دارد و معرفت ما توصیفی از آن است. واقع‌گرایی معرفت‌شناختی به دو قسم «مستقیم» و «غیر مستقیم» تقسیم می‌شود. در بدو امر به نظر می‌رسد نظریة ملاصدرا در باب ادراک حسی، با هر یک از واقع...
متن کاملبررسی رابطه برون گرایی و درون گرایی با رضایت شغلی شخصیت در معلولان شاغل
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة برون‌گرایی و درون‌گرایی شخصیت با رضایت شغلی معلولین شاغل بود. پژوهش توصیفی تحلیلی و از نوع همبستگی بود. جامعة آماری مورد نظر شامل همة معلولین شاغل در ادارات شهرستان الیگودرز بود که تعداد آنها 100 نفر است و اطلاعات با به‌کارگیری پرسشنامه از آنها جمع‌آوری شد. پرسشنامة پژوهش شامل پرسشنامة شخصیتی آیزنک و پرسشنامة رضایت شغلی بود. روایی پرسشنامه‌ها با به‌کارگیری روش اعتبا...
متن کاملتحلیل شخصیّت سعدی بر اساس تیپ‌های شخصیتی (برون گرایی- درون گرایی)
چکیده برون‌گرایی(Extraversion) و درون‌گرایی(Introversion) از جمله صفت‌های شخصیتی در نظریه شخصیت انسان است. این دیدگاه توسط کارل گوسـتاو یونگ در سال 1920 میلادی عمومیت یافت. پس از یونگ دیگـر نظریه‌پردازان شخصیّت با رویکرد صفات در شخصیّت از جمله هانس آیزنک به موضوع تیپ‌های شخصیتی پرداختند. هردو صفت برون-گرایی و درون‌گرایی، در شخصیّت تمامی انسان‌ها وجود دارد و اغلب به آن به شکل یک زنجیره پیوسته...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامیجلد ۱۹، شماره ۶۴، صفحات ۳۸۳-۴۰۲
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023